พระศาสดาตรัสโทษของความยินดีในกาม

พระศาสดาตรัสว่า " ภิกษุทั้งหลาย ความโศกก็ดี ภัยก็ดี เมื่อจะ
เกิด ย่อมอาศัยความยินดีนั่นเองเกิด ดังนี้แล้ว ตรัสพระคาถานี้ว่า :-
4. รติยา ชายตี โสโก รติยา ชายตี ภยํ
รติยา วิปฺปมุตฺตสฺส นตฺถิ โสโก กุโต ภยํ.
" ความโศก ย่อมเกิดแต่ความยินดี ภัยย่อมเกิด
แต่ความยินดี; ความโศกย่อมไม่มีแก่ผู้พ้นวิเศษแล้ว
จากความยินดี. ภัยจักมีแต่ไหน. "

แก้อรรถ

บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า รติยา ความว่า แต่ความยินดีใน
กามคุณ 5 คือเพราะอาศัยความยินดีในกามคุณ 5 นั้น.
ในกาลจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดา-
ปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล.
เรื่องเจ้าลิจฉวี จบ.

5. เรื่องอนิตถิคันธกุมาร [169]

ข้อความเบื้องต้น

พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภอนิตถิคันธ-
กุมาร ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า " กามโต ชายตี " เป็นต้น.

อนิตถิคันธกุมารให้ช่างหล่อรูปสตรี

ได้ยินว่า อนิตถิคันธกุมารนั้น เป็นสัตว์ที่จุติจากพรหมโลก เกิด
ในตระกูลมีโภคะมาก ในกรุงสาวัตถี ตั้งแต่วันเกิดมาแล้วไม่ปรารถนา
จะเข้าไปใกล้หญิง ถูกผู้หญิงจับก็ร้องไห้. มารดา (ต้อง) อุ้มกุมารนั้น
ด้วยเทริดผ้าแล้วจึงให้ดื่มนม.
กุมารนั้นเจริญวัยแล้ว เมื่อมารดาบิดากล่าวว่า " พ่อ เราจักทำ
อาวาหมงคลแก่เจ้า. " ก็ห้ามว่า " ฉันไม่มีความต้องการด้วยหญิง " เมื่อ
ถูกอ้อนวอนบ่อยเข้า จึงให้เรียกช่างทองมา 500 คน แล้วให้ ๆ ทองคำ
มีสีสุกพันนิกขะ ให้ทำรูปหญิง บุอย่างหนา น่าเลื่อมใสยิ่งนัก, เมื่อ
มารดาบิดากล่าวอีกว่า " พ่อ เมื่อเจ้าไม่ทำอาวาหมงคล, ตระกูลวงศ์จัก
ตั้งอยู่ไม่ได้, เราจักนำกุมาริกามาให้เจ้า " ก็กล่าวว่า " ถ้ากระนั้น ถ้า
ท่านทั้งสองจะนำกุมาริกาเช่นนั้นมาให้ฉัน, ฉันจักทำตามคำของท่านทั้ง-
สอง " ดังนี้แล้ว จึงแสดงรูปทองคำนั้น.

ส่งพราหมณ์ไปหาคู่ครองบุตร

ลำดับนั้น มารดาบิดาของเขา ให้พาพวกพราหมณ์มีชื่อเสียงมา
แล้วบอกว่า " บุตรของเรามีบุญมาก, คงจักมีกุมาริกาผู้ทำบุญร่วมกับบุตร
นี้เป็นแน่; พวกท่านจงไป, จงพาเอารูปทองคำนี้ไปแล้วนำนางกุมาริกา